Иқтисодиёти минтақа

Нишондиҳандаҳои асосии макроиқтисодӣ

Маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ (ММД); Ба ҳолати 1 январи соли 2021 ҳаҷми маҷмӯи маҳсулоти дохилии вилоят ба 2019, 7 миллион доллари ИМА расид; ММД ба ҳар сари аҳолӣ – 589,7 доллар

Нишондиҳандаҳои асосии макроиқтисодӣ барои солҳои 2018-2020

Нишондихандахои иктисодии вилояти Хатлон 2019-2020

Саноат

Саноати вилоятро 619 корхона, аз ҷумла 60 корхонаи пахтатозакунӣ, 5 ресандагӣ, 7 ордкашӣ, 48 дӯзандагӣ, 20 намаккорӣ, 25 коркарди шир, 13 равганкашӣ, 17 корхонаи консервбарорӣ намояндагӣ мекунад. Дар сохтори маҳсулоти саноатии ҷумҳурӣ ҳиссаи истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ дар вилояти Хатлон 28,6 фоизро ташкил медиҳад.

Нерӯи барқ ​​15923,1 млн.

Трансформаторхои пуриктидор 104,6 ҳазор киловатт

Нахи пахта 57,6 ҳазор тонна

Дар соли 2020 истеҳсоли маҳсулоти саноати сабук нисбат ба ҳамин давраи соли 2019 11,5 фоиз афзуда, ба 1,6 миллиард сомонӣ расид. Истеҳсоли матоъҳои абрешимию нобофта, чуроббофӣ низ афзуд.

Аз ҷиҳати захираҳои конкретии ресурсҳои гидроэнергетикӣ республика дар ҷаҳон яке аз ҷойҳои аввалинро ишғол мекунад. Ин роҳи асосии стратегия — тараққиёти энергетикаи ҷумҳуриро муайян мекунад. Иқтидори умумии нерӯгоҳҳои фаъоли Тоҷикистон 5300 МВт мебошад.

Дар республика нақшаи васеи сохтмони иншоотхои гидроэнергетикӣ ба амал бароварда мешавад. Ҳамин тариқ, дар вилояти Хатлон дар рӯдхонаҳои Вахш, Кофарниҳон, Панҷ ва Амударё бунёди ҳудуди 10 нерӯгоҳи барқи обӣ дар назар аст, ки иқтидори муқарраршудаи баъзеи онҳо аз 600 то 2000 МВт хоҳад буд.

Намунаҳои  сармоягузории  муваффақ 

Дар даҳсолаи охир иқтидорҳои тавлиди зеристгоҳҳои барқии обӣ ба иқтидори умумии 945 МВт сохта ба истифода дода шуданд, аз ҷумла:

• ГЭС-и Сангтуда – 1 – 670 МВт
• МГЭС – 28 МВт; – 26 МВт. Хатҳои интиқоли барқ, аз он ҷумла:
• ХИБ (ЛЭП) – 500 кВт 274 км;
• ХИБ (ЛЭП) – 220-кВт – 280 км. Зеристгоҳи барқӣ 220- 500 кВ, ҳамаги бо иқтидорӣ 2007 MBA, аз он ҷумла:
• ПЗ 500/220 кВт – 2 адад, ҳамаги бо иқтидорӣ 1503 MBА;
• ПЗ 220/110 кВт – 4 адад, ҳамаги бо иқтидорӣ 504 МВА ва гайра

Ҳаҷми истеҳсол ва тақсими нерӯи барқ, газ ва об дар моҳи декабри соли 2015 дар вилояти Хатлон ҳамагӣ 238677,1 ҳазор сомониро ташкил медод.

Дар вилояти Хатлон дар натиҷаи сармоягузории муваффақ (71,1 млн. доллари ИМА) корхонаи сементи Ёвон ба истифода дода шуд;

Ширкати эронии «Сароб» дар натиҷаи сармоягузории муваффақ дар вилояти Хатлон (278,9 миллион доллар) НБО «Сангтӯда-2»-ро мавриди баҳрабардорӣ қарор дод;

Дар натиҷаи сармоягузории бомуваффақият (108 миллион доллари ИМА) дар минтақа ширкати чинии «Чжунгтай Син Силу» фаъолият дорад, ки ба коркарди нахи пахта равона шудааст;

Ширкати русии РАО ЕЭС дар натиҷаи сармоягузории муваффақ дар вилояти Хатлон (624,1 миллион доллар) нерӯгоҳи Сангтӯда-1-ро мавриди баҳрабардорӣ қарор дод.

Хоҷагии қишлоқ

Хоҷагии қишлоқ дар иқтисодиёти вилоят яке аз ҷойҳои асосиро ишғол намуда, саноатро бо ашьёи хом ва ахолиро бо озуқа таъмин менамояд. Ҳаҷми умумии истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ дар соли 2020 дар вилоят  ба маблағи 16985,0 млн. сомонӣ расид.

Дар хоҷагии қишлоқи вилоят иқтидори бузурги сармоягузорӣ мавҷуд аст. Истеҳсоли меваю сабзавоти экологӣ ҳамасола теъдоди зиёди сармоягузорон ва тоҷирони дохилию хориҷиро ҷалб мекунад.

‒   Хоҷагии деҳқонӣ – 68471

‒   Хоҷагиҳои инфиродӣ – 240 адад

‒   Ассотсиатсияҳо (фермерҳо) – 162

Вилояти Хатлон на он қадар бозорҳои васеъи доимӣ барои маҳсулоти худ, аз ҷумла барои кишварҳои ҳамсоя дорад. Дар соли 2020 нишондиҳандаҳои гардиши савдои беруна бо кишварҳои хориҷӣ нисбат ба соли 2019  9,5 фоиз афзудааст.

Тамоюли рушди гардиши савдои хориҷии вилояти Хатлон дар соли 2020 нисбат ба соли 2019 

Хиссаи майдони кишт дар вилояти Хатлон

• хочагихои дехконй — 68%;
• хонаводаҳои хонавода – 21%;
• корхонахои хоҷагии қишлоқ — 11%.

Дар маҷмӯъ, вилояти Хатлон бо 36 кишвари хориҷӣ дуру наздик фаъолияти тиҷоратӣ дорад.

Ҳаҷми умумии маҳсулоти кишоварзӣ барои истеҳсоли зироат дар солҳои 2014-2020 

Дар вилоят як қатор корхонаҳои иқтидори хурду миёна барои коркарди сабзавоту меваҷот барои истеҳсоли афшураҳо, авокаҳои (пюре) сабзавоту меваҷот, хушккунии меваҳо бо содироти минбаъда ба кишварҳои ИДМ, аз ҷумла ба Федератсияи Россия, Чин ва дигар кишварҳо вуҷуд дорад. Дар ҳамаи намоишгоҳҳо ва ярмаркаҳои байналхалқӣ ба маҳсулоти вилоят баҳои баланд ва мукофотҳои дахлдор дода мешавад.  Ҳадафи аслии ин намоишгоҳҳо рушд ва тавсеаи ҳамкориҳои тиҷоратию иқтисодии минтақавӣ байни соҳибкорон дар бахши агросаноатӣ, ҳавасманд ва баланд бардоштани иқтидори содиротии бахши хусусӣ, аз ҷумла соҳибкории хурду миёна мебошад. Солҳои охир Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ярмаркаҳои байналмилалии маҳсулоти кишоварзӣ, аз қабили: «World food 2016» (Маскав), «Агропром Экспо» – 2014 (Бишкек) ва «Прод Экспо» – 2015 (Маскав) ширкат варзидааст. Дар рафти ин чорабинихо бо корхонахои Точикистон оид ба фиристодани махсулоти мо шартнома баста шуд. Дар соли 2020 нисбат ба соли 2019 истеҳсоли ғалладона, пахта, сабзавот, зироатҳои полизӣ, меваю ангур афзудааст.

Дар маҷмӯъ, дар соли 2020 аз маҳсулоти вилояти Хатлон чунин молҳо содир карда шуданд:

Намудҳои асосии маҳсулоти содиротӣ аз вилояти Хатлон барои соли 2020 (млн, доллари ИМА) 

Кишварҳои асосӣ ва ҳаҷми содирот маҳсулоти кишоварзии вилояти Хатлон 2020 

Сармоягузории муваффақ

Бо дастгирии донорҳои байналмилалӣ, созмонҳои байналмилалӣ ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии вилоят барои зиёда аз 22,0 ҳазор тонна анбори меваю сабзавот бунёд ва мавриди баҳрабардорӣ қарор дода шуда, мақомоти маҳаллӣ ният доранд, ки ин иқтидорро афзун намоянд. Сохтмони марказҳои савдо ва логистикӣ яке аз самтҳои нави сармоягузорӣ мебошад.